Năm 2025 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong tuyển sinh đại học tại Việt Nam với quy định mới về quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức xét tuyển. Quy định này, được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) ban hành trong Quy chế tuyển sinh đại học và cao đẳng sư phạm ngày 21/3/2025, nhằm đảm bảo sự công bằng, minh bạch và đánh giá năng lực đầu vào của thí sinh trên cùng một mặt bằng.
Công thức quy đổi điểm xét tuyển được xây dựng thế nào?
Theo dự thảo hướng dẫn tuyển sinh đại học năm 2025, các trường đại học được phép sử dụng nhiều phương thức xét tuyển như điểm thi tốt nghiệp THPT, kết quả học bạ, điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, hoặc chứng chỉ quốc tế. Tuy nhiên, điểm xét tuyển từ các phương thức này phải được quy đổi về một thang điểm chung, thường là thang điểm 30, để đảm bảo tính tương đương về năng lực đầu vào.
Bộ GD-ĐT yêu cầu các trường sử dụng dữ liệu điểm thi tốt nghiệp THPT hoặc kết quả học tập bậc THPT làm gốc để xây dựng công thức quy đổi. Quy trình này bao gồm:
- Phân tích dữ liệu thống kê: Các trường thu thập và phân tích dữ liệu của thí sinh trúng tuyển trong ít nhất hai năm trước (2023, 2024), kết hợp với kết quả học tập của sinh viên tại trường.
- Xác định vùng điểm: Từ dữ liệu, các trường xác định tối thiểu ba vùng điểm (ví dụ: xuất sắc, khá, đạt) và xây dựng ít nhất ba hàm tương quan tuyến tính để quy đổi điểm giữa các phương thức.
- Đảm bảo công bằng và đơn giản: Công thức quy đổi phải dễ hiểu, dễ áp dụng và dựa trên cơ sở khoa học, đảm bảo thí sinh dù xét tuyển bằng phương thức nào cũng được đánh giá công bằng.
Ví dụ, tại Đại học Bách khoa Hà Nội, nếu trước đây kỳ thi đánh giá tư duy sử dụng thang 100, xét tuyển tài năng thang 110, và điểm thi tốt nghiệp THPT thang 30, thì từ năm 2025, tất cả phải được quy đổi về cùng một thang điểm chung.
Cơ sở khoa học của việc quy đổi điểm
Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn, việc quy đổi điểm trúng tuyển không chỉ dựa trên dữ liệu thực tiễn mà còn có căn cứ khoa học vững chắc. Bộ đã:
- Thu thập dữ liệu đa dạng: Sử dụng dữ liệu học bạ, kết quả thi tốt nghiệp THPT, và các kỳ thi đánh giá năng lực từ các trường đại học lớn trong những năm gần đây.
- Tham khảo kinh nghiệm quốc tế: Áp dụng các mô hình quy đổi tương đương như giữa SAT và ACT tại Mỹ.
- Hỗ trợ từ chuyên gia: Thành lập tổ tư vấn chuyên môn gồm các nhà toán học, chuyên gia đo lường và đánh giá giáo dục, và những người trực tiếp làm công tác tuyển sinh để xây dựng báo cáo kỹ thuật chi tiết.
PGS.TS Vũ Duy Hải, Trưởng Ban Tuyển sinh – Hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội, nhấn mạnh: “Việc quy đổi không phải là ép các kỳ thi khác nhau có cùng thang điểm, mà là đảm bảo mức điểm trúng tuyển tương đương, phản ánh đúng năng lực đầu vào của thí sinh.”
Phương pháp quy đổi điểm
Bộ GD-ĐT đề xuất hai phương pháp chính để quy đổi điểm:
- Phương pháp phân vị: Dựa trên dữ liệu thí sinh tham gia nhiều phương thức xét tuyển, xác định các mức điểm tương ứng với top 1%, 5%, 10% trong từng kỳ thi để quy đổi.
- Phương pháp hồi quy tuyến tính: Chia khoảng điểm và tìm tương quan giữa các mức điểm của các phương thức xét tuyển, từ đó xây dựng công thức quy đổi.
Ngoài ra, Bộ khuyến khích các trường kiểm chứng công thức quy đổi bằng cách đánh giá kết quả học tập của sinh viên trúng tuyển theo các phương thức khác nhau. Nếu sinh viên có điểm chuẩn thấp nhưng kết quả học tập tốt hơn, hoặc ngược lại, các trường cần điều chỉnh công thức để đảm bảo tính hợp lý.
Ví dụ quy đổi điểm
Giả sử một ngành tại một trường đại học xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT (thang 30) và điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội (HSA, thang 150). Trường sẽ xây dựng quy tắc quy đổi, ví dụ: 90-100 điểm HSA tương đương với 24-27 điểm tổ hợp A0 (Toán, Lý, Hóa). Khi xét tuyển, trường điều chỉnh điểm chuẩn của các phương thức để đạt số lượng thí sinh trúng tuyển phù hợp với chỉ tiêu.
- Lê Anh Đức, Trưởng Phòng Quản lý Đào tạo, Đại học Kinh tế Quốc dân, cho biết trường đã xây dựng bảng quy đổi dựa trên dữ liệu hơn 20.000 sinh viên trúng tuyển trong ba năm (2022-2024). Bảng này giúp thí sinh dễ dàng hiểu mức điểm của mình tương đương với phương thức nào.
Thí sinh cần làm gì?
Dù quy định mới gây ra một số băn khoăn, các chuyên gia và trường đại học khẳng định thí sinh không cần quá lo lắng. PGS.TS Vũ Duy Hải trấn an: “Thí sinh đạt điểm cao ở một phương thức sẽ vẫn có điểm tương ứng cao sau khi quy đổi. Quy tắc được thiết kế để đảm bảo công bằng.”
Thí sinh nên:
- Tập trung ôn luyện: Chuẩn bị tốt cho kỳ thi tốt nghiệp THPT hoặc các kỳ thi đánh giá năng lực, cải thiện chứng chỉ quốc tế (như IELTS) để tăng cơ hội.
- Tìm hiểu công thức quy đổi: Khi các trường công bố công thức, thí sinh chỉ cần áp dụng để biết điểm xét tuyển của mình.
- Theo dõi thông tin: Chờ khung quy đổi chung từ Bộ GD-ĐT và phổ điểm các kỳ thi năm 2025.
Tác động của quy định mới
Quy đổi điểm trúng tuyển không chỉ giúp đảm bảo công bằng mà còn nâng cao chất lượng và tính minh bạch trong tuyển sinh. Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, việc này giúp các trường đánh giá đúng năng lực thí sinh, tránh tình trạng thí sinh trúng tuyển bằng các phương thức khác nhau nhưng có năng lực không tương đồng.
Năm 2024, hơn 615.000 thí sinh trúng tuyển đại học, chiếm khoảng 85% số thí sinh dự thi. Với quy định mới, dự kiến kỳ tuyển sinh 2025 sẽ tiếp tục thu hút đông đảo thí sinh, đồng thời đảm bảo chất lượng đầu vào tốt hơn.
Quy định quy đổi điểm trúng tuyển năm 2025 là một bước tiến quan trọng trong cải cách tuyển sinh đại học. Dù có thể gây băn khoăn ban đầu, nhưng với cơ sở khoa học, dữ liệu thực tiễn và sự hướng dẫn chặt chẽ từ Bộ GD-ĐT, quy định này hứa hẹn mang lại sự công bằng và minh bạch. Thí sinh chỉ cần tập trung học tập, chuẩn bị tốt và tin tưởng vào hệ thống xét tuyển được thiết kế để đánh giá đúng năng lực của mình.
Đọc thêm bài viết cùng chuyên mục: Sinh viên vào đại học tư tăng 61% xu hướng và thách thức
