Ngành báo chí là một lĩnh vực sôi động, hấp dẫn những bạn trẻ yêu thích sáng tạo nội dung, tìm kiếm sự thật và truyền tải thông tin qua ngôn từ, hình ảnh. Đây là ngành học không chỉ cung cấp kiến thức về truyền thông mà còn trang bị kỹ năng thực tiễn để làm việc trong môi trường báo chí hiện đại. Nếu bạn đang thắc mắc ngành Báo chí học những môn gì, bài viết này của Review đại học sẽ cung cấp thông tin chi tiết về những điều cần biết để theo đuổi ngành học này.
Ngành báo chí là gì?
Ngành Báo chí (Journalism) thuộc lĩnh vực truyền thông, tập trung vào việc thu thập, xử lý, biên tập và truyền tải thông tin đến công chúng qua các kênh như báo in, báo điện tử, truyền hình, phát thanh hoặc nền tảng số. Sinh viên Báo chí được đào tạo để trở thành nhà báo, biên tập viên, phóng viên, hoặc chuyên gia truyền thông với khả năng phân tích và phản ánh các vấn đề xã hội một cách chính xác, nhạy bén và tuân thủ đạo đức nghề nghiệp.
Ngành này phù hợp với những bạn có tư duy nhanh nhạy, kỹ năng viết lách tốt, đam mê khám phá và thích làm việc trong môi trường năng động. Sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc tại các cơ quan báo chí, công ty truyền thông, doanh nghiệp quảng cáo hoặc tự do sáng tạo nội dung trên các nền tảng số.
Xem thêm: Ngành Dược học những môn gì? Bí quyết chinh phục ước mơ blouse trắng
Ngành báo chí học những môn gì?
Chương trình đào tạo ngành Báo chí kéo dài 4 năm, được thiết kế để kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giúp sinh viên nắm vững kỹ năng nghề nghiệp và sẵn sàng làm việc trong ngành truyền thông. Dưới đây là các nhóm môn học chính, dựa trên chương trình tại các trường uy tín như Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội/TP.HCM), hoặc Đại học Văn Lang:
Nhóm môn đại cương
Nhóm môn này cung cấp kiến thức nền tảng về lý luận, xã hội và văn hóa, giúp sinh viên hiểu bối cảnh làm việc của ngành báo chí:
- Triết học Mác – Lênin: Nền tảng lý luận chính trị.
- Kinh tế chính trị Mác – Lênin: Tìm hiểu các vấn đề kinh tế – xã hội.
- Chủ nghĩa xã hội khoa học: Hiểu về tư tưởng xã hội chủ nghĩa.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh: Nghiên cứu giá trị văn hóa và tư tưởng Việt Nam.
- Lịch sử văn minh thế giới: Hiểu bối cảnh văn hóa và lịch sử toàn cầu.
- Tin học cơ bản: Ứng dụng công nghệ trong báo chí và truyền thông.
- Kỹ năng tư duy logic: Phát triển khả năng phân tích và giải quyết vấn đề.
Nhóm môn cơ sở ngành
Các môn này giới thiệu kiến thức cơ bản về báo chí, truyền thông và các kỹ năng nền tảng:
- Cơ sở lý luận báo chí: Tổng quan về lịch sử, vai trò và chức năng của báo chí.
- Luật báo chí và đạo đức nghề nghiệp: Quy định pháp lý và chuẩn mực đạo đức trong ngành.
- Kỹ năng viết tin tức: Cách viết tin, bài phản ánh, bài phỏng vấn cơ bản.
- Truyền thông đại chúng: Hiểu về các kênh truyền thông và cách tiếp cận công chúng.
- Ngôn ngữ báo chí: Phân tích cách sử dụng ngôn ngữ trong viết lách và truyền thông.
- Xã hội học và tâm lý học truyền thông: Tìm hiểu hành vi khán giả và tác động của truyền thông đến xã hội.
- Nhập môn nhiếp ảnh: Cơ bản về chụp ảnh phục vụ báo chí.
Nhóm môn chuyên ngành
Nhóm môn này tập trung vào các kỹ năng chuyên sâu, giúp sinh viên làm quen với các thể loại báo chí:
- Báo chí truyền hình: Kỹ năng quay, dựng video và sản xuất tin tức truyền hình.
- Báo chí phát thanh: Viết kịch bản, thu âm và biên tập chương trình phát thanh.
- Báo chí số (Digital Journalism): Sản xuất nội dung cho báo điện tử và các nền tảng trực tuyến.
- Phóng sự và điều tra báo chí: Kỹ năng thu thập thông tin, phân tích và viết bài điều tra chuyên sâu.
- Biên tập tin bài: Kỹ năng chỉnh sửa nội dung để đảm bảo tính chính xác và thu hút.
- Ảnh báo chí nâng cao: Kỹ thuật chụp ảnh và xử lý hình ảnh chuyên nghiệp.
- Truyền thông đa phương tiện: Kết hợp văn bản, hình ảnh, video để tạo nội dung đa dạng.
Nhóm môn thực hành và chuyên đề
Nhóm môn này nhấn mạnh thực hành thực tế, giúp sinh viên chuẩn bị cho môi trường làm việc chuyên nghiệp:
- Thực tập tại cơ quan báo chí: Làm việc thực tế tại các tòa soạn, đài truyền hình (như VTV, Tuổi Trẻ, Thanh Niên).
- Khóa luận tốt nghiệp: Thực hiện dự án báo chí như phóng sự, bài viết chuyên sâu, hoặc sản phẩm đa phương tiện.
- Báo chí dữ liệu (Data Journalism): Phân tích và trình bày thông tin bằng dữ liệu số.
- Sản xuất nội dung mạng xã hội: Tạo nội dung cho các nền tảng như TikTok, YouTube, Instagram.
- Kỹ năng dẫn chương trình: Rèn luyện dẫn tin tức, chương trình truyền hình hoặc phát thanh.
- Quan hệ công chúng (PR): Xây dựng chiến lược truyền thông cho doanh nghiệp hoặc tổ chức.
Những mặt trái của ngành báo chí?
Áp lực thời gian và deadline gắt gao: Phóng viên có thể phải làm việc ngoài giờ, kể cả cuối tuần hoặc ban đêm, để đưa tin về các sự kiện nóng.
Cạnh tranh khốc liệt trong ngành: Sự xuất hiện của các nền tảng mạng xã hội như TikTok, YouTube khiến lượng thông tin bùng nổ, đòi hỏi nhà báo phải tạo ra nội dung độc đáo, thu hút để cạnh tranh với các influence
Rủi ro về an toàn và áp lực xã hội: Những nhà báo điều tra hoặc đưa tin về các vấn đề nhạy cảm (như tham nhũng, tội phạm) có thể đối mặt với rủi ro về an toàn cá nhân, áp lực từ các bên liên quan, hoặc thậm chí kiện tụng pháp lý.
Thu nhập không ổn định với người mới: Mức lương khởi điểm cho các vị trí báo chí, đặc biệt tại các cơ quan nhỏ hoặc địa phương, thường khá thấp khoảng 5 – 8 triệu đồng/tháng.
Tác động của truyền thông số và tin giả: Áp lực từ việc chạy theo lượt xem, lượt tương tác trên mạng xã hội có thể khiến một số nhà báo phải ưu tiên nội dung giật gân thay vì chất lượng
Cân bằng giữa đạo đức nghề nghiệp: Nhiều cơ quan báo chí phụ thuộc vào quảng cáo hoặc tài trợ, dẫn đến áp lực phải tạo nội dung phù hợp với lợi ích của nhà tài trợ.
Nguy cơ kiệt sức: Tính chất công việc đòi hỏi sự sáng tạo liên tục, áp lực deadline và môi trường làm việc căng thẳng, nhiều nhà báo, đặc biệt là người trẻ dễ rơi vào tình trạng kiệt sức.
Điểm chuẩn ngành báo chí
Điểm chuẩn ngành Báo chí thường dao động từ 24 đến 29 điểm (đặc biệt với khối C00 và D01), tùy thuộc vào trường và năm tuyển sinh. Một số trường đại học uy tín đào tạo ngành Báo chí tại Việt Nam bao gồm:
- Học viện Báo chí và Tuyên truyền: Điểm chuẩn từ 26 – 29 điểm (khối C00), yêu cầu môn Văn từ 7.0 trở lên.
- Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội/TP.HCM): Điểm chuẩn từ 25 – 28 điểm.
- Đại học Văn Lang: Điểm chuẩn từ 24 – 26 điểm.
- Đại học Sư phạm TP.HCM: Điểm chuẩn từ 23 – 26 điểm.
Ngoài kỳ thi THPT Quốc gia, nhiều trường áp dụng các phương thức xét tuyển khác như:
- Xét học bạ: Dựa trên điểm trung bình lớp 10, 11, 12 (thường từ 24 điểm trở lên).
- Xét điểm thi đánh giá năng lực: Áp dụng tại ĐHQG Hà Nội/TP.HCM (từ 800/1,200 điểm trở lên).
- Chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế: IELTS (từ 6.0), TOEIC, hoặc chứng chỉ HSK có thể được sử dụng để xét tuyển.
Thí sinh nên tham khảo thông tin trên website chính thức của trường để nắm rõ điểm chuẩn và phương thức xét tuyển năm 2025.
Cơ hội nghề nghiệp trong ngành báo chí
Ngành Báo chí mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn trong bối cảnh truyền thông số đang phát triển mạnh mẽ. Sinh viên tốt nghiệp có thể đảm nhận các vị trí sau:
- Phóng viên: Thu thập và viết tin tức, phóng sự cho báo in, báo điện tử, truyền hình, phát thanh. Mức lương: 7 – 15 triệu đồng/tháng, cao hơn nếu làm việc tại các cơ quan lớn.
- Biên tập viên: Chỉnh sửa nội dung, đảm bảo chất lượng bài viết, video, hoặc chương trình truyền thông. Mức lương: 8 – 12 triệu đồng/tháng.
- Chuyên viên truyền thông: Xây dựng chiến lược PR, quản lý nội dung cho doanh nghiệp, tổ chức. Mức lương: 10 – 20 triệu đồng/tháng.
- Nhà sản xuất nội dung số: Sáng tạo nội dung cho YouTube, TikTok, hoặc các nền tảng mạng xã hội. Mức lương: 10 – 30 triệu đồng/tháng, tùy vào quy mô dự án.
- Nhà báo điều tra: Nghiên cứu, phân tích và viết bài về các vấn đề xã hội, kinh tế, chính trị. Mức lương: 15 – 30 triệu đồng/tháng tại các cơ quan uy tín.
- Giảng viên Báo chí: Dạy học tại các trường đại học, cao đẳng (yêu cầu bằng thạc sĩ/tiến sĩ). Mức lương: 10 – 20 triệu đồng/tháng.
Phương pháp học tập và giảng dạy
Phương pháp học tập
Ngành Báo chí khuyến khích sinh viên phát triển tư duy sáng tạo, khả năng phân tích thông tin và giao tiếp hiệu quả. Các hoạt động học tập bao gồm:
- Thực hành viết tin, bài, phóng sự.
- Sản xuất nội dung đa phương tiện (video, podcast, bài viết số).
- Tham gia các dự án thực tế tại tòa soạn, đài truyền hình.
Triết lý giáo dục khai phóng giúp sinh viên tự do bày tỏ ý kiến, tôn trọng đạo đức nghề nghiệp và học hỏi suốt đời.
Phương pháp giảng dạy
Các trường đào tạo Báo chí sử dụng phương pháp hiện đại, kết hợp lý thuyết và thực hành:
- Bài giảng tương tác: Sử dụng công nghệ để mô phỏng quy trình sản xuất tin tức.
- Workshop và tọa đàm: Gặp gỡ nhà báo, chuyên gia truyền thông để học hỏi kinh nghiệm.
- Thực tập thực tế: Làm việc tại các cơ quan báo chí như VTV, Tuổi Trẻ, Thanh Niên.
Đội ngũ giảng viên thường là những nhà báo kỳ cựu, kết hợp với cơ sở vật chất như phòng thu, studio hiện đại, đảm bảo sinh viên được tiếp cận môi trường làm việc chuyên nghiệp.
Những câu hỏi thường gặp về ngành báo chí
Ngành báo chí có khác gì ngành truyền thông?
Ngành Báo chí tập trung vào việc sản xuất tin tức, phóng sự, và nội dung báo chí, trong khi ngành Truyền thông có phạm vi rộng hơn, bao gồm quảng cáo, PR, và quản lý thương hiệu.
Học báo chí có cần giỏi ngoại ngữ không?
Kỹ năng ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh) là lợi thế lớn trong ngành Báo chí, giúp bạn tiếp cận nguồn tin quốc tế, làm việc tại các cơ quan báo chí nước ngoài, hoặc sản xuất nội dung đa ngôn ngữ. Một số trường yêu cầu học tiếng Anh báo chí trong chương trình đào tạo.
Ngành báo chí có khó không?
Ngành Báo chí đòi hỏi sự nhạy bén, khả năng viết lách, và áp lực thời gian để đáp ứng deadline. Tuy nhiên, nếu bạn đam mê sáng tạo, yêu thích kể chuyện và tìm hiểu sự thật, ngành này sẽ rất thú vị. Các môn thực hành chiếm phần lớn, giúp sinh viên học qua trải nghiệm.
Từ các môn học như viết báo, sản xuất truyền hình, đến cơ hội nghề nghiệp đa dạng như phóng viên, biên tập viên, hoặc chuyên gia truyền thông, ngành Báo chí mang đến một hành trình học tập và sự nghiệp đầy triển vọng. Hãy khám phá thêm các bài viết khác qua chuyên mục Các khoa ngành học nhé!
Xem thêm: Ngành Kinh tế học những môn gì? Những bí kíp chinh phục giấc mơ kinh tế
