Chính sách miễn học phí từ năm học 2025-2026: Cơ hội và thách thức

Việc Bộ Chính trị quyết định miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông (THPT) công lập trên phạm vi cả nước từ năm học 2025-2026 là một bước tiến quan trọng trong chính sách giáo dục quốc gia. Đây không chỉ là tin vui đối với hàng triệu gia đình mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về nguồn tài chính, chất lượng giáo dục và sự công bằng giữa học sinh công lập và tư thục. Cùng Review Đại Học tìm hiểu qua bài viết bên dưới.

Miễn học phí – Bước tiến lớn trong giáo dục phổ cập

Chính sách miễn học phí trên toàn quốc phản ánh quyết tâm của Nhà nước trong việc đảm bảo cơ hội học tập công bằng cho tất cả trẻ em. Theo Luật Giáo dục hiện hành, học sinh tiểu học đã được miễn học phí tại các trường công lập. Từ ngày 1/9/2024, trẻ mầm non 5 tuổi cũng được hưởng quyền lợi này theo nghị định 81 của Chính phủ. Tuy nhiên, quyết định mới mở rộng phạm vi miễn học phí lên toàn bộ các cấp học phổ thông công lập, từ mầm non đến THPT.

Theo đó:

• Tất cả học sinh tại các trường công lập từ mầm non đến THPT sẽ không phải đóng học phí.
• Chính phủ sẽ cân đối ngân sách để đảm bảo nguồn kinh phí chi trả cho các trường.
• Chính sách này dự kiến giúp giảm gánh nặng tài chính cho hàng triệu gia đình trên cả nước.

Học sinh tư thục, dân lập có được hỗ trợ không?

Một trong những câu hỏi được nhiều phụ huynh quan tâm là liệu học sinh trường tư thục, dân lập có được hưởng chính sách hỗ trợ học phí hay không. Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), học sinh theo học tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập sẽ được cấp bù học phí bằng mức học phí của trường công lập theo quy định của pháp luật.

Ví dụ:

• Nếu một học sinh đang theo học trường tư thục có mức học phí 5 triệu đồng/tháng, nhưng mức học phí công lập tại địa phương là 200.000 đồng/tháng, thì phụ huynh sẽ được cấp bù số tiền này.
• Phần chênh lệch còn lại giữa học phí trường tư thục và mức hỗ trợ của Nhà nước sẽ do gia đình chi trả.

Điều này giúp đảm bảo sự công bằng trong giáo dục, đặc biệt đối với những gia đình đã chọn trường tư thục vì lý do cá nhân hoặc chất lượng đào tạo.

Những thách thức khi triển khai chính sách

Ngân sách và bài toán tài chính

Theo ước tính từ Bộ GD-ĐT, để thực hiện miễn học phí cho khoảng 23,2 triệu học sinh từ mầm non đến THPT, ngân sách nhà nước cần chi khoảng 30.000 tỷ đồng mỗi năm. Đây là một con số không hề nhỏ, đặt ra yêu cầu cao trong việc cân đối tài chính và đảm bảo nguồn thu bền vững.

Chất lượng giáo dục có bị ảnh hưởng?

Việc miễn học phí có thể làm tăng mạnh số lượng học sinh đăng ký vào các trường công lập, gây áp lực lớn lên hệ thống giáo dục. Một số thách thức có thể gặp phải:

• Quá tải sĩ số lớp học, đặc biệt ở các thành phố lớn.
• Thiếu giáo viên và cơ sở vật chất nếu không có sự đầu tư đồng bộ.
• Đảm bảo chất lượng giảng dạy khi số lượng học sinh tăng cao.

Các khoản thu ngoài học phí vẫn còn?

Dù được miễn học phí, phụ huynh vẫn có thể phải đóng một số khoản khác như:

• Phí bán trú, tiền ăn trưa nếu con theo học bán trú.
• Chi phí học phẩm, dụng cụ học tập, đồng phục.
• Các lớp học năng khiếu, tăng cường ngoại ngữ, tin học (nếu có nhu cầu).
• Phí sử dụng máy lạnh, nước uống, y tế học đường.

Như vậy, miễn học phí không đồng nghĩa với việc không mất bất kỳ khoản tiền nào khi cho con đi học.

Lợi ích lâu dài của chính sách miễn học phí

Giảm gánh nặng kinh tế cho phụ huynh

Chính sách này giúp hàng triệu gia đình giảm được một khoản chi phí đáng kể mỗi năm, đặc biệt là các hộ gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Với mức học phí trước đây dao động từ 100.000 – 300.000 đồng/tháng (tùy cấp học và địa phương), việc miễn học phí sẽ giúp tiết kiệm hàng triệu đồng mỗi năm cho mỗi học sinh.

Tăng cơ hội tiếp cận giáo dục

Miễn học phí giúp nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn không còn bị rào cản tài chính cản trở việc đến trường. Điều này giúp tăng tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình phổ thông, tạo tiền đề tốt hơn cho nguồn nhân lực trong tương lai.

Hướng đến nền giáo dục bình đẳng và bền vững

Việc phổ cập giáo dục miễn phí là một xu hướng chung của nhiều quốc gia phát triển, nhằm đảm bảo quyền lợi học tập cho tất cả trẻ em, không phân biệt giàu nghèo. Đây là bước đi quan trọng để hướng tới một nền giáo dục công bằng, khuyến khích sự phát triển của thế hệ trẻ.

Chính sách miễn học phí toàn quốc từ 2025-2026 giảm gánh nặng tài chính, tăng tiếp cận giáo dục và phát triển bền vững. Tuy nhiên, cần chuẩn bị ngân sách, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và giải pháp đảm bảo công bằng giữa trường công lập và tư thục để hiệu quả.

Việc triển khai chính sách này không chỉ thể hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với thế hệ trẻ, mà còn mở ra cơ hội lớn để Việt Nam nâng cao chất lượng giáo dục và tạo nền tảng vững chắc cho tương lai.