Mục lục
Học sinh cấp 3 thường tò mò về thế giới nghề nghiệp nhưng chưa có cơ hội trải nghiệm thực tế. “Thử việc” không nhất thiết phải là đi làm chính thức. Các hoạt động thực tế sau đây giúp học sinh khám phá bản thân, phát triển kỹ năng và chuẩn bị cho tương lai mà không cần bước chân vào môi trường làm việc truyền thống.
>> Có thể bạn thích: Không phải điểm số, 3 câu hỏi giúp bạn chọn đúng trường đại học
Khởi tạo dự án cá nhân (Podcast, Blog, YouTube)
- Hoạt động: Tạo một podcast, blog hoặc kênh YouTube về chủ đề bạn yêu thích, như sách, công nghệ, hay văn hóa. Ví dụ, bạn có thể làm podcast kể chuyện lịch sử hoặc quay video hướng dẫn học tập hiệu quả.
- Lợi ích: Phát triển kỹ năng sáng tạo nội dung, quản lý thời gian, và giao tiếp. Bạn học cách thu hút khán giả và xây dựng thương hiệu cá nhân.
- Cách bắt đầu: Sử dụng công cụ miễn phí như Canva để thiết kế hình ảnh, Audacity để ghi âm podcast, hoặc điện thoại để quay video. Đăng nội dung lên nền tảng như Spotify, WordPress, hoặc YouTube.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 11 đã tạo kênh YouTube chia sẻ mẹo học thi đại học, thu hút hàng nghìn lượt xem và nhận lời mời hợp tác từ các trung tâm giáo dục.
Thực tập tại tổ chức phi lợi nhuận
- Hoạt động: Tham gia tình nguyện tại các tổ chức phi lợi nhuận như trung tâm bảo vệ môi trường, tổ chức hỗ trợ trẻ em khó khăn, hoặc các chương trình cộng đồng. Ví dụ, hỗ trợ tổ chức sự kiện từ thiện hoặc dạy học cho trẻ em ở vùng sâu.
- Lợi ích: Trải nghiệm môi trường làm việc thực tế, học kỹ năng tổ chức, làm việc nhóm, và giải quyết vấn đề. Đồng thời, bạn xây dựng mạng lưới quan hệ.
- Cách bắt đầu: Tìm tổ chức qua mạng xã hội hoặc các trang như VolunteerMatch (nếu ở nước ngoài) hoặc liên hệ các tổ chức địa phương như Hội Chữ thập đỏ.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 12 tham gia tình nguyện tại tổ chức bảo vệ động vật, học được cách quản lý dự án và viết đề xuất gây quỹ.
Phỏng vấn người đi trước
- Hoạt động: Liên hệ và phỏng vấn những người làm trong ngành bạn quan tâm, như kỹ sư, bác sĩ, hoặc nhà thiết kế. Đặt câu hỏi về hành trình nghề nghiệp, thách thức, và lời khuyên của họ.
- Lợi ích: Hiểu rõ hơn về ngành nghề, xây dựng kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp và mở rộng mối quan hệ. Bạn cũng có thể khám phá những góc khuất của nghề.
- Cách bắt đầu: Tìm người quen qua gia đình, thầy cô, hoặc LinkedIn. Chuẩn bị 5-7 câu hỏi cụ thể, như “Điều gì khiến anh/chị chọn nghề này?” và ghi lại câu trả lời.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 10 phỏng vấn một nhà báo tự do, từ đó quyết định tham gia câu lạc bộ báo chí trường học để rèn kỹ năng viết.
Tham gia các cuộc thi học thuật hoặc sáng tạo
- Hoạt động: Đăng ký các cuộc thi như Olympic Tin học, tranh biện, sáng tác văn học, hoặc các cuộc thi khởi nghiệp dành cho học sinh. Ví dụ, cuộc thi “Khởi nghiệp trẻ” hoặc “Giải toán trên máy tính cầm tay”.
- Lợi ích: Rèn luyện tư duy phản biện, làm việc dưới áp lực, và kỹ năng trình bày. Thành tích từ các cuộc thi cũng làm đẹp hồ sơ cá nhân.
- Cách bắt đầu: Tìm thông tin qua trường học, các trang web như Hocmai.vn hoặc các nhóm học sinh trên mạng xã hội. Luyện tập kỹ năng cần thiết trước khi tham gia.
- Ví dụ: Một nhóm học sinh lớp 11 thắng giải cuộc thi sáng tạo khoa học, từ đó được mời tham gia hội thảo công nghệ tại trường đại học.
Học một kỹ năng thực tế qua khóa học trực tuyến
- Hoạt động: Đăng ký các khóa học miễn phí/phí thấp trên Coursera, Udemy, hoặc Khan Academy về kỹ năng như lập trình, thiết kế đồ họa, hoặc quản lý tài chính cá nhân.
- Lợi ích: Phát triển kỹ năng chuyên môn, học cách tự quản lý thời gian và làm quen với môi trường học tập chuyên nghiệp.
- Cách bắt đầu: Chọn một kỹ năng liên quan đến ngành bạn muốn khám phá. Ví dụ, học Python nếu muốn làm lập trình viên. Dành 1-2 giờ mỗi tuần để hoàn thành khóa học.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 12 hoàn thành khóa học thiết kế đồ họa trên Udemy, sau đó nhận làm freelancer thiết kế poster cho các sự kiện trường học.
Tham gia câu lạc bộ hoặc dự án cộng đồng
- Hoạt động: Tham gia hoặc tự tạo câu lạc bộ tại trường, như câu lạc bộ môi trường, khoa học, hoặc nghệ thuật. Bạn có thể tổ chức một dự án nhỏ, như chiến dịch dọn rác hoặc triển lãm tranh.
- Lợi ích: Rèn kỹ năng lãnh đạo, làm việc nhóm, và quản lý dự án. Đây là cơ hội để bạn thử vai trò quản lý mà không cần đi làm.
- Cách bắt đầu: Liên hệ ban giám hiệu để xin phép thành lập câu lạc bộ hoặc tham gia các nhóm hiện có. Đề xuất ý tưởng dự án cụ thể và kêu gọi bạn bè tham gia.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 11 tổ chức chiến dịch “Ngày không nhựa” tại trường, học được cách điều phối nhóm và thuyết trình trước đám đông.
Tham khảo thêm: Tôi muốn trở thành người như thế nào?
Tự làm sản phẩm hoặc dịch vụ nhỏ
- Hoạt động: Tạo một sản phẩm hoặc dịch vụ đơn giản, như bán đồ handmade, dạy thêm cho học sinh tiểu học, hoặc thiết kế website cho cửa hàng địa phương.
- Lợi ích: Hiểu quy trình kinh doanh, từ sản xuất đến tiếp thị. Bạn cũng học cách quản lý tài chính và giao tiếp với khách hàng.
- Cách bắt đầu: Xác định sở thích và kỹ năng của bạn (như vẽ, viết, hoặc lập trình). Tạo sản phẩm thử nghiệm và quảng bá qua mạng xã hội hoặc bạn bè.
- Ví dụ: Một học sinh lớp 10 làm vòng tay handmade và bán qua Instagram, từ đó học được cách định giá và quản lý đơn hàng.
Bảy hoạt động trên không chỉ giúp học sinh cấp 3 “thử việc” mà còn phát triển kỹ năng thực tế, khám phá đam mê, và chuẩn bị cho tương lai. Quan trọng nhất, bạn không cần đợi đến khi đi làm để trải nghiệm. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, tận dụng công nghệ và cộng đồng xung quanh để học hỏi và trưởng thành!
Mời bạn xem thêm các bài viết hay về định hướng nghề nghiệp và lựa chọn việc làm phù hợp ngay tại chuyên mục Tư vấn hướng nghiệp nhé!
