5 lựa chọn chủ chốt khi lựa chọn làm ngân hàng
Làm Ngân Hàng Học Ngành Gì? Dưới đây là 5 ngành học nền tảng mà bạn nên cân nhắc nếu có mục tiêu làm việc trong ngành ngân hàng, từ truyền thống đến hiện đại:
1. Tài chính Ngân hàng – Lựa chọn “Truyền thống” và an toàn nhất
Đây là ngành học cốt lõi mà mọi ngân hàng đều tìm kiếm.
- Kiến thức học được: Bạn được trang bị kiến thức chuyên sâu về hệ thống tiền tệ, thị trường tài chính, nghiệp vụ ngân hàng thương mại, tín dụng, và quản trị tài sản/nợ.
- Vị trí tiềm năng: Chuyên viên Tín dụng, Quan hệ Khách hàng (Front Office), Chuyên viên Quản lý Vốn (Middle Office), Chuyên viên Thanh toán Quốc tế (Back Office).
- Lợi thế lớn nhất: Bằng cấp chuyên ngành giúp bạn có nền tảng lý thuyết vững chắc, dễ dàng vượt qua các vòng thi tuyển chuyên môn.
2. Kế toán/Kiểm toán – Nền tảng vững chắc cho Back Office
Nếu bạn là người cẩn thận, yêu thích số liệu và quy trình, Kế toán/Kiểm toán là con đường lý tưởng để vào Back Office và Middle Office.
- Kiến thức học được: Phân tích báo cáo tài chính, hạch toán giao dịch, kiểm soát nội bộ và tuân thủ các quy định tài chính.
- Vị trí tiềm năng: Kế toán Nội bộ, Kiểm soát viên/Kiểm toán Nội bộ, Chuyên viên Quản lý Rủi ro Vận hành.
- Lợi thế lớn nhất: Khả năng kiểm tra, đối chiếu và hiểu sâu về các quy trình vận hành phức tạp của ngân hàng.
3. Kinh tế Quốc tế & Quản trị Kinh doanh – Lợi thế đa năng
Các ngành kinh tế rộng hơn này trang bị cho bạn tư duy chiến lược và quản lý.
- Kiến thức học được: Kinh tế vĩ mô, chuỗi cung ứng, thương mại quốc tế, chiến lược kinh doanh và Marketing.
- Vị trí tiềm năng: Chuyên viên Marketing/Truyền thông, Phát triển Sản phẩm, Quản lý Thương hiệu hoặc các vị trí Quan hệ Khách hàng cấp cao (dành cho doanh nghiệp lớn).
- Lợi thế lớn nhất: Tư duy tổng thể về kinh doanh, đàm phán, và kỹ năng giao tiếp tốt – yếu tố quan trọng cho các vị trí liên quan đến khách hàng (Front Office).
4. Công nghệ Thông tin (IT) – “Vũ khí” mới trong Digital Banking
Trong xu thế chuyển đổi số, ngân hàng đang săn đón nhân sự IT hơn bao giờ hết.
- Kiến thức học được: Lập trình, Cơ sở dữ liệu, An ninh mạng, Phân tích hệ thống.
- Vị trí tiềm năng: Chuyên viên Phân tích Dữ liệu, Kỹ sư Phát triển Ứng dụng (App/Web), Chuyên viên An ninh Thông tin, Quản trị hệ thống Core Banking.
- Lợi thế lớn nhất: Khả năng xây dựng và bảo trì các sản phẩm Digital Banking (Ngân hàng số). Đây là cầu nối giữa công nghệ và tài chính, giúp ngân hàng hoạt động hiệu quả hơn.
5. Luật Kinh tế – Khi Rủi ro là Trọng tâm
Mọi hoạt động của ngân hàng, từ giao dịch nhỏ đến hợp đồng tín dụng lớn, đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật.
- Kiến thức học được: Luật dân sự, luật kinh doanh, luật tài chính ngân hàng, tố tụng.
- Vị trí tiềm năng: Chuyên viên Pháp chế, Chuyên viên Tuân thủ (Compliance), Chuyên viên Xử lý Nợ/Tài sản đảm bảo.
- Lợi thế lớn nhất: Đảm bảo tính hợp pháp và giảm thiểu rủi ro pháp lý cho ngân hàng.
Cần chuẩn bị gì và để vào ngân hàng?
Đối với ngành trọng yếu như Tài chính Ngân hàng, không chỉ kiến thức mà chuyên môn và uy tín cá nhân là yếu tố quyết định sự thành công của bạn.
1. Thực tập và Kinh nghiệm thực chiến.
Kinh nghiệm thực tế sẽ giúp bạn biến kiến thức sách vở thành kỹ năng làm việc.
- Tầm quan trọng: Các ngân hàng (như Vietcombank, BIDV) rất chú trọng kinh nghiệm thực tập. Thực tập sinh (Internship) là con đường ngắn nhất để bạn được giữ lại làm nhân viên chính thức.
- Nên làm gì:
- Tìm kiếm cơ hội thực tập tại các ngân hàng lớn (Big4: Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) hoặc ngân hàng TMCP uy tín.
- Tập trung vào các chương trình quản trị viên tập sự hoặc tuyển dụng tập trung ngay từ năm 3 đại học.
- Gợi ý chân thành: Đừng ngại làm những việc nhỏ như hỗ trợ hành chính, đối soát hồ sơ. Đó là nơi bạn quan sát và học hỏi về quy trình vận hành phức tạp của ngân hàng.
2. Chứng chỉ và Kỹ năng mềm tạo lợi thế cạnh tranh.
Để nâng cao chuyên môn và uy tín, bạn cần những bằng chứng xác thực ngoài bằng đại học:
- Chứng chỉ chuyên môn:
- Phân tích/Đầu tư: Chứng chỉ CFA (Phân tích Tài chính) — cực kỳ giá trị cho Middle Office. (Nguồn: CFA Institute)
- Kế toán/Kiểm toán: ACCA, CPA — cần thiết cho Back Office.
- Kỹ năng mềm thiết yếu:
- Kỹ năng Phân tích Dữ liệu (Data Analysis): Đây là kỹ năng sinh tồn trong thời đại Digital Banking. Bạn cần biết sử dụng các công cụ như Excel, Power BI hoặc SQL.
- Kỹ năng Bán hàng & Đàm phán: Cần thiết cho các vị trí Front Office (Quan hệ Khách hàng).
- Kỹ năng Ngoại ngữ (Tiếng Anh): Giúp bạn làm việc trong mảng Thanh toán Quốc tế, Hợp tác đầu tư nước ngoài. (Nguồn tham khảo: English for Banking)
Góc nhìn từ Minh Tri: Chọn ngành theo “Đầu” hay “Đuôi”?
1. Nếu bạn là Gen Z: Đừng ngại ngành “tay ngang”.
Là một người bạn đồng hành, tôi thấu hiểu áp lực chọn ngành của các bạn.
- Chọn theo “Đầu” (Ngành truyền thống): Nếu bạn chọn Tài chính Ngân hàng, bạn có lợi thế xuất phát điểm, nhưng bạn sẽ gặp cạnh tranh rất lớn từ các bạn học cùng ngành.
- Chọn theo “Đuôi” (Nhu cầu của Ngân hàng): Hãy nhìn vào nhu cầu tuyển dụng thực tế. Ngân hàng đang thiếu trầm trọng nhân lực IT (Kỹ thuật) và Luật (Rủi ro). Nếu bạn học IT/Luật và tự trang bị thêm kiến thức tài chính cơ bản, bạn sẽ trở thành một ứng viên cực kỳ quý giá.
Đừng giới hạn mình trong khuôn khổ truyền thống. Ngành ngân hàng cần đa dạng nhân lực để phát triển, đó là cơ hội lớn cho các ngành “tay ngang”.
2. Hành động tiếp theo: Xây dựng Lộ trình 4 năm.
Sau khi đã chọn được ngành phù hợp, bạn cần một kế hoạch rõ ràng để tăng tốc:
- Năm 1-2 (Xây nền tảng):
- Tập trung các môn học cơ sở: Kinh tế vi mô/vĩ mô, Nguyên lý Kế toán.
- Tham gia các CLB học thuật, tài chính để có các kinh nghiệm thực tế.
- Năm 3 (Tăng tốc):
- Học các môn chuyên ngành: Phân tích Tài chính, Quản trị Rủi ro, Nghiệp vụ Ngân hàng.
- Đăng ký các khóa học chứng chỉ ngắn hạn (Môi giới Chứng khoán, Phân tích Dữ liệu căn bản).
- Bắt đầu tìm kiếm cơ hội Internship (Thực tập hè) để có kinh nghiệm chính thức.
- Năm 4 (Gặt hái):
- Hoàn thành luận văn/đồ án liên quan đến Digital Banking hoặc Fintech.
- Tham gia chương trình thực tập toàn thời gian 3-6 tháng, nhắm đến mục tiêu được giữ lại làm nhân viên chính thức.
Kết luận bài viết
Tóm lại, câu trả lời cho làm ngân hàng học ngành gì không chỉ là Tài chính Ngân hàng, mà còn mở rộng sang 4 ngành chủ chốt khác là Kế toán, Quản trị Kinh doanh, Công nghệ Thông tin và Luật Kinh tế. Quan trọng hơn bằng cấp là sự chuẩn bị của bạn về kinh nghiệm thực tập, các chứng chỉ chuyên môn và kỹ năng mềm.
Hy vọng lộ trình này của Minh Tri sẽ giúp bạn tự tin chọn đúng hướng đi. Hãy bắt tay vào hành động và chuẩn bị ngay từ hôm nay, bạn nhé!
FAQ
1. Làm ngân hàng cần bằng cấp ngành gì là tốt nhất?
Bằng cấp Tài chính Ngân hàng là lựa chọn truyền thống và an toàn nhất. Tuy nhiên, bằng cấp Công nghệ Thông tin, Kế toán, và Luật Kinh tế đang trở nên quý giá hơn, vì ngân hàng cần đa dạng nhân lực để phát triển Digital Banking và quản lý rủi ro pháp lý.
2. Ngành IT có dễ xin việc vào ngân hàng không?
Rất dễ. Ngân hàng đang thiếu trầm trọng nhân lực IT để phát triển ứng dụng mobile banking, bảo mật hệ thống và phân tích dữ liệu. Nếu có nền tảng IT và tự học thêm kiến thức tài chính cơ bản, bạn sẽ là ứng viên cực kỳ được săn đón.
3. Làm ngân hàng có phải chỉ cần Kỹ năng Bán hàng (Sales)?
Không phải. Kỹ năng bán hàng (Sales/Đàm phán) chỉ cần thiết cho nhóm Front Office (Quan hệ Khách hàng). Các nhóm Middle và Back Office cần kỹ năng Phân tích dữ liệu, Quản lý rủi ro, Kế toán, và Tuân thủ (Compliance).
4. Nên bắt đầu chuẩn bị kinh nghiệm ngân hàng từ năm thứ mấy đại học?
Bạn nên bắt đầu xây dựng nền tảng từ năm 1-2 (môn cơ sở, CLB học thuật). Tuy nhiên, Năm 3 là thời điểm quan trọng nhất để tìm kiếm cơ hội thực tập chính thức (Internship), nhằm mục tiêu được giữ lại làm nhân viên chính thức sau khi tốt nghiệp.
