Bác sĩ tâm lý là một nghề nghiệp ngày càng được quan tâm trong xã hội hiện đại, khi các vấn đề về sức khỏe tinh thần trở nên phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: Bác sĩ tâm lý học ngành gì? Liệu đây có phải là một chuyên ngành y khoa hay thuộc lĩnh vực khác? Bài viết này của Review đại học sẽ giải đáp chi tiết, giúp bạn hiểu rõ về ngành học, con đường đào tạo và vai trò của bác sĩ tâm lý.
Bác sĩ tâm lý là ai?
Bác sĩ tâm lý (thường được gọi là bác sĩ tâm thần học – psychiatrist) là những chuyên gia y tế được đào tạo để chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa các rối loạn tâm lý, tâm thần. Họ không chỉ làm việc với các vấn đề cảm xúc, hành vi mà còn xử lý các bệnh lý tâm thần nghiêm trọng như trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, hoặc rối loạn lưỡng cực.
Khác với nhà tâm lý học (psychologist), bác sĩ tâm lý là bác sĩ y khoa, có khả năng kê đơn thuốc và sử dụng các phương pháp y học để điều trị. Nhà tâm lý học thường tập trung vào liệu pháp tâm lý (talk therapy) và không có quyền kê thuốc.
Bác sĩ tâm lý học ngành gì?
Để trở thành bác sĩ tâm lý, bạn cần học ngành Y khoa, cụ thể là chuyên ngành Tâm thần học (Psychiatry). Đây là một nhánh của y học, tập trung vào nghiên cứu, chẩn đoán và điều trị các rối loạn tâm thần. Dưới đây là lộ trình học tập cụ thể:
Lộ trình đào tạo bác sĩ tâm lý tại Việt Nam
Học đại học Y khoa (6 năm):
- Bạn cần hoàn thành chương trình đào tạo bác sĩ đa khoa tại các trường đại học y như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP.HCM, hoặc các trường y khác.
- Trong 6 năm này, sinh viên sẽ học các kiến thức nền tảng về y học, bao gồm giải phẫu, sinh lý học, bệnh học, và thực tập lâm sàng.
Chuyên ngành Tâm thần học (2-3 năm):
- Sau khi tốt nghiệp bác sĩ đa khoa, bạn cần học tiếp chương trình bác sĩ chuyên khoa I (CKI) hoặc thạc sĩ chuyên ngành Tâm thần học. Đây là giai đoạn chuyên sâu, tập trung vào các rối loạn tâm lý, tâm thần và phương pháp điều trị.
- Một số bác sĩ có thể chọn học thêm bác sĩ chuyên khoa II (CKII) để nâng cao trình độ.
Thực hành lâm sàng và cấp phép hành nghề:
- Sau khi hoàn thành đào tạo, bạn cần tham gia thực hành tại các bệnh viện hoặc cơ sở y tế chuyên về tâm thần để lấy chứng chỉ hành nghề.
- Ở Việt Nam, chứng chỉ hành nghề y là bắt buộc để làm việc hợp pháp với tư cách bác sĩ tâm lý.
Bác sĩ tâm lý thi khối nào?
Khối B00 (Toán, Hóa học, Sinh học)
- Đây là khối thi phổ biến nhất để vào ngành Y khoa tại các trường đại học như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP.HCM, Đại học Y Dược Cần Thơ, v.v.
- Yêu cầu điểm chuẩn thường rất cao, dao động từ 27-29 điểm (tùy trường và năm).
Khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa học)
- Một số trường đại học y chấp nhận khối A00 cho ngành Y khoa, nhưng ít phổ biến hơn so với khối B00.
- Thí sinh cần có nền tảng tốt ở Hóa học và Toán để đáp ứng chương trình học.
Khối D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh)
- Một số trường như Đại học Y Dược TP.HCM hoặc Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch có thể xét tuyển khối D07 cho ngành Y khoa.
- Khối này phù hợp với thí sinh có năng lực ngoại ngữ tốt.
Phân biệt bác sĩ tâm lý và nhà tâm lý học
Bác sĩ tâm lý
- Học vấn: Y khoa (bác sĩ đa khoa + chuyên khoa tâm thần)
- Quyền kê thuốc: Có
- Phương pháp điều trị: Thuốc, liệu pháp tâm lý, can thiệp y khoa
- Nơi làm việc: Bệnh viện, phòng khám
Nhà tâm lý học
- Học vấn: Tâm lý học (đại học, thạc sĩ, hoặc tiến sĩ tâm lý học)
- Quyền kê thuốc: Không
- Phương pháp điều trị: Liệu pháp tâm lý, tư vấn
- Nơi làm việc: Trường học, trung tâm tư vấn, công ty
Cơ hội nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp
Sau khi hoàn thành đào tạo, bác sĩ tâm lý có thể làm việc tại các bệnh viện công hoặc tư nhân (khoa Tâm thần) hoặc các phòng khám tâm lý/tâm thần học tư nhân.
Nếu không muốn làm trong các môi trường đó, các bác sĩ có thể làm tại các trung tâm sức khỏe tâm thần cộng đồng, các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Nếu các bác sĩ có niềm đam mê giảng dạy, có thể vào các tổ chức nghiên cứu hoặc giảng dạy tại trường đại học.
Trên đây là bài viết về bác sĩ tâm lý học ngành gì. Hy vọng đây sẽ là gợi ý hữu ích cho bạn để có thể chinh phục ước mơ làm bác sĩ. Và đừng quên theo dõi thêm các bài viết khác qua chuyên mục Các khoa ngành học nhé.
