Khi vào đại học, nhiều tân sinh viên muốn tìm việc làm thêm để trang trải chi phí hoặc đỡ đần gia đình. Tuy nhiên, nhu cầu này dễ bị lừa đảo lợi dụng qua các chiêu trò tinh vi như “việc nhẹ lương cao” trên mạng xã hội hay kịch bản có tổ chức, khiến sinh viên “tiền mất tật mang”. Để tự bảo vệ, cần cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo sinh viên làm thêm phổ biến và học cách phòng tránh.
Yêu cầu đặt cọc hoặc đóng phí trước khi nhận việc
Một chiêu trò lừa đảo phổ biến là yêu cầu sinh viên đóng tiền đặt cọc hoặc phí hồ sơ để “giữ chỗ” công việc. Chị H.K. (20 tuổi), sinh viên ở Dĩ An, Bình Dương, suýt bị lừa khi liên hệ tuyển gia sư qua Facebook và bị đòi 700.000 đồng làm hồ sơ. Từ chối chuyển tiền, chị bị đe dọa tung thông tin cá nhân lên mạng. May mắn thoát nạn, nhưng nhiều sinh viên khác đã mất tiền vì cạm bẫy này.
Các đối tượng thường mạo danh nhà tuyển dụng, đưa ra lý do như phí đồng phục, phí đăng ký hoặc “đảm bảo uy tín”, hứa hẹn hoàn lại sau khi làm việc. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền, chúng cắt liên lạc, để lại sinh viên với khoản lỗ oan uổng.
Tuyển dụng qua website và mạng xã hội giả mạo
Với sự phát triển của công nghệ, các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các trang web tuyển dụng giả hoặc tham gia các hội nhóm việc làm trên mạng xã hội để tiếp cận “con mồi”. Những bài đăng thường hấp dẫn với nội dung “việc nhẹ lương cao”, kèm hình ảnh bắt mắt và mức lương mơ ước. Sinh viên, vì thiếu kinh nghiệm, dễ tin tưởng và liên hệ, sau đó bị yêu cầu chuyển khoản để tham gia phỏng vấn hoặc nhận việc. Khi đến địa chỉ được cung cấp, họ mới phát hiện đó là thông tin giả mạo.
Một số kẻ lừa đảo còn làm giả email, fanpage của các thương hiệu lớn, gửi lời mời phỏng vấn online qua các nền tảng như Workplace, rồi yêu cầu nạp tiền vào “dự án an sinh xã hội” hoặc phí ứng tuyển. Kết quả, sinh viên mất tiền mà không nhận được công việc nào.
Làm nhiệm vụ online nhận hoa hồng
Hình thức làm việc online tại nhà đang được nhiều sinh viên ưa chuộng vì tiết kiệm thời gian và linh hoạt với lịch học. Tuy nhiên, đây cũng là “mảnh đất màu mỡ” cho các đối tượng lừa đảo. Thủ đoạn phổ biến là mời sinh viên làm nhiệm vụ đơn giản như xem video, like/share bài viết hoặc đầu tư vào đơn hàng online với số tiền nhỏ. Ban đầu, họ trả hoa hồng thật để tạo lòng tin. Sau đó, các nhiệm vụ yêu cầu nạp tiền lớn hơn với lời hứa lợi nhuận cao. Khi sinh viên đã “đổ” nhiều tiền, hệ thống báo lỗi, không rút được tiền, và đối tượng biến mất.
Lừa đảo qua mô hình bán hàng đa cấp trá hình
Bán hàng đa cấp biến tướng là một cái bẫy nguy hiểm khác. Các đối tượng thường rao tuyển dụng với mức thu nhập “khủng”, chiết khấu hoa hồng cao, kèm lời mời gọi ngọt ngào như dùng thử sản phẩm miễn phí, hỗ trợ kinh phí ban đầu hay tặng khóa học. Sinh viên, vì thấy lợi nhuận ban đầu, dễ bị lôi kéo đầu tư tiền mua hàng, mời bạn bè tham gia. Nhưng khi đã thu hút được nhiều người, hệ thống sụp đổ, tiền không rút được, và công ty “bốc hơi”, để lại sinh viên với khoản nợ lớn.
Đe dọa và thao túng tâm lý lừa đảo sinh viên làm thêm
Một số đối tượng không chỉ lừa tiền mà còn đe dọa để ép sinh viên tuân theo. Chẳng hạn, giả danh cơ quan chức năng, gọi điện cáo buộc sinh viên liên quan đến các vụ án như rửa tiền, ma túy, rồi yêu cầu chuyển tiền để “chứng minh tài chính”. Nữ sinh N.T.T. (21 tuổi, Đại học Sư phạm – Đại học Huế) đã mất 65 triệu đồng vì hoang mang trước cuộc gọi từ kẻ giả danh công an. Những thủ đoạn này đánh vào tâm lý sợ hãi, thiếu kinh nghiệm của sinh viên để chiếm đoạt tài sản.
Cách phòng tránh lừa đảo
Để không trở thành nạn nhân, sinh viên cần:
- Kiểm tra tính minh bạch: Xác minh thông tin nhà tuyển dụng qua trang web chính thức (tên miền uy tín như .vn, .org) hoặc các tổ chức dịch vụ việc làm hợp pháp. Quan sát trang mạng xã hội có dấu tích xanh và lượt tương tác thực tế hay không.
- Không chuyển tiền trước: Tuyệt đối không đặt cọc hay đóng phí khi chưa ký hợp đồng rõ ràng hoặc gặp trực tiếp nhà tuyển dụng.
- Tham khảo ý kiến: Hỏi ý kiến gia đình, bạn bè hoặc trung tâm hỗ trợ sinh viên của trường để tìm việc làm uy tín.
- Báo cáo cơ quan chức năng: Nếu phát hiện lừa đảo, đừng ngại trình báo công an để được bảo vệ và ngăn chặn đối tượng xấu.
Nhu cầu làm thêm của sinh viên là chính đáng, nhưng sự thiếu kinh nghiệm và cả tin đã khiến nhiều bạn rơi vào bẫy lừa đảo. Từ những lời mời chào hấp dẫn trên mạng đến các kịch bản tinh vi, các đối tượng xấu luôn tìm cách lợi dụng. Hãy luôn tỉnh táo, kiểm tra kỹ thông tin và tìm đến các nguồn việc làm đáng tin cậy. Chỉ khi tự trang bị kiến thức và sự cảnh giác, sinh viên mới có thể bảo vệ bản thân trước những thủ đoạn lừa đảo ngày càng phức tạp.
Đọc thêm bài viết cùng chuyên mục: Sinh viên bị lừa hơn 1 tỷ đồng – Cảnh giác trước thủ đoạn tinh vi
